Du lịch Hòa Bình – Khám phá cái nôi của nền văn hóa Mường

1. Tổng quan về Hòa Bình

Hòa Bình là một tỉnh miền núi thuộc vùng Tây Bắc của Việt Nam,có biệt danh là “Xứ Mương”, cách thủ đô Hà Nội khoảng 80-140 km tùy theo điểm du lịch. có diện tích khoảng 4.686 km2 và dân số hơn 800.000 người. Hòa Bình là một điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích khám phá vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa đặc sắc của các dân tộc miền núi.

Du lịch Hòa Bình là một trong những lựa chọn hấp dẫn ở khu vực miền Bắc bởi địa hình đồi núi trùng điệp đã tạo nên những điểm tham quan hấp dẫn như các động, các khu bảo tồn thiên nhiên, suối nước khoáng, vùng rừng nhiệt đới nguyên sinh mở ra những tuyến du lịch mạo hiểm như leo núi, đi bộ, săn bắn, tắm suối. Sức người và thiên nhiên đã tạo cho Hòa Bình một vùng hồ sông Ðà thơ mộng cho phép phát triển du lịch vùng lòng hồ, ven hồ có các vịnh, đảo và bán đảo mà ở đó động thực vật quý hiếm được bảo tồn. Thấp thoáng các bản Mường, bản Dao, bản Tày rải rác ven hồ, ven thung lũng tạo nên bức tranh sơn thủy hữu tình.

Những di tích lịch sử, công trình kiến trúc, ngành nghề truyền thống, phong tục tập quán cùng những món ăn ngon Hòa Bình đặc sắc đã tạo nên một nền văn hóa đa sắc màu níu chân du khách phương xa đến trải nghiệm và khám phá.

2. Du lịch Hòa Bình mùa nào đẹp nhất

Hòa Bình là một tỉnh miền núi có khí hậu nhiệt đới ẩm, một năm chia làm hai mùa là mùa mưa và mùa khô. Nhiệt độ trung bình trên 23 độ C, tháng thấp nhất trung bình là 15,5 độ, tháng cao nhất trung bình là 27 độ. Hòa Bình có nhiều địa điểm du lịch đẹp, phù hợp với nhiều sở thích và nhu cầu của du khách.

Bạn có thể đến Hòa Bình vào bất kỳ thời gian nào trong năm, tùy thuộc vào mục đích và hoạt động du lịch của bạn. Nếu bạn muốn tránh cái nóng của thành phố, bạn có thể đến Hòa Bình vào mùa hè để tận hưởng không khí trong lành, mát mẻ và ngắm cảnh hồ thuỷ điện, Thung Nai hay chèo thuyền SUP. Nếu bạn muốn trải nghiệm văn hóa của các dân tộc miền núi, bạn có thể đến Hòa Bình vào 6 tháng đầu năm để tham gia các lễ hội truyền thống như lễ hội Xuân Đông, lễ hội Mường Biên hay lễ hội Múa Xòe.

3. Các địa điểm du lịch Hòa Bình không nên bỏ lỡ khi đến nơi đây

Hòa Bình cũng là điểm đến thu hút du khách trong và ngoài nước bởi những danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp – hang động có những tác phẩm điêu khắc thiên nhiên kỳ vĩ… Ngoài ra, du khách còn có thể khám phá những ngôi làng cổ của người Mường. Dưới đây là một số địa điểm nổi bật mà Asia Sky muốn gửi đến cho bạn.

Hồ thuỷ điện Hoà Bình là công trình thủy điện lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á từ năm 1994 đến 2012. Hồ thuỷ điện có chiều dài 70 km, kéo dài qua 17 xã thuộc 5 huyện của tỉnh Hòa Bình. Lòng hồ có sức chứa khổng lồ và sở hữu 47 hòn đảo lớn nhỏ. Cảnh sắc non nước bên trong hồ như một bức tranh sơn dầu với nhiều mảng màu huyền bí, nét đẹp nguyên sơ nhưng vô cùng thơ mộng. Nhiều hòn đảo trên hồ được đầu tư cải tạo và phát triển thành khu sinh thái cao cấp, ví dụ như đảo Xanh, đảo Dừa hay nhà nghỉ Cối Xay Gió.

Thung Nai là một khu du lịch sinh thái nằm ở phía Tây của hồ thuỷ điện Hoà Bình. Thung Nai được mệnh danh là “vịnh Hạ Long trên cạn” bởi vẻ đẹp của những ngọn núi đá vôi xanh ngắt, những con suối trong xanh và những cánh rừng nguyên sinh. Thung Nai còn có nhiều hang động huyền ảo và thác nước tươi mát để du khách khám phá. Một trong những hoạt động không thể bỏ qua khi đến Thung Nai là chèo thuyền ngắm cảnh lòng hồ sông Đà, cảm nhận làn nước trong vắt, mát lạnh và sự thư thái của thiên nhiên.

Mai Châu là một thung lũng xinh đẹp nằm ở phía Tây của tỉnh Hòa Bình, giáp với huyện Mộc Châu của tỉnh Sơn La. Mai Châu là điểm đến hàng đầu của nhiều bạn trẻ yêu thích vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa của các dân tộc miền núi như Thái, Mường, Dao, H’Mông. Mai Châu có nhiều bản làng nổi tiếng như Bản Lác, Pòm Còong, Văn, Nà Phòn, Nà Mèo, Xăm Khòe. Ở đây, du khách có thể trải nghiệm cuộc sống của người dân bản địa, ở nhà sàn, ăn cơm lam, uống rượu cần, xem múa xòe, tham gia các lễ hội truyền thống. Mai Châu cũng có nhiều địa điểm du lịch thiên nhiên đẹp như hang Chiềng, hang Mỏ Lết, hang Chùa, hang Đồng Nghệt, thác Gò Lào, thác Mơ.

Thác Thăng Thiên là một điểm du lịch hấp dẫn nằm ở xã Tân Phong, huyện Lạc Thủy. Thác Thăng Thiên có chiều cao khoảng 35 m, rộng khoảng 100 m. Thác được bao quanh bởi rừng xanh với thảm thực vật phong phú. Điểm nổi bật của thác là làn nước trong mát, xanh ngọc khiến cho du khách mê mẩn mỗi lần đặt chân tới khu vực suối. Chẳng những vậy không khí xung quanh dòng suối còn mang lại cho chúng ta cảm giác dễ chịu, khoan khoái xua tan đi nỗi lo âu đời thường. Sau những giờ phút khám phá, hòa mình cùng thiên nhiên, bạn có thể thư giãn, nghỉ ngơi trong những ngôi nhà sàn dân dã mang đậm nét dân tộc trong khu du lịch. Không chỉ có thế, khu du lịch còn có một bể bơi rộng nằm ngay giữa rừng núi xanh bạt ngàn cho bạn thoả sức bơi lội và tham gia một số trò chơi dưới nước.

Động Đá Bạc là một trong những địa điểm du lịch Hòa Bình thú vị bậc nhất. Động Đá Bạc còn được biết đến với tên gọi “động Tiên”. Hang có tổng chiều dài hơn 70 m với chiều cao 2 m. Bên trong hang được bố trí đèn chiếu sáng, làm nổi bật lên vẻ đẹp của những khối đá, thạch nhũ với hình thù độc đáo.

Đèo Đá Trắng là một con đèo nằm trên quốc lộ 6 thuộc huyện Đà Bắc. Đèo Đá Trắng có chiều dài khoảng 10 km và cao khoảng 1.000 m so với mực nước biển. Nơi đây quanh năm trắng như tuyết, mây mù bao phủ càng khiến cho khung cảnh mờ ảo và khác lạ. Du khách lạc vào miền đất này sẽ có cảm giác như đang đứng giữa trời đông giá lạnh.

Lũng Văn là một điểm du lịch nổi tiếng ở xứ Mường, thuộc xã Vân Sơn, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. Nơi đây có độ cao trung bình khoảng 1200 mét so với mực nước biển được ví như nóc nhà của xứ Mường, có khí hậu mát mẻ quanh năm, phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ và hoang sơ. Lũng Văn còn được gọi là Thung Lũng Mây vì sương mù bao phủ bốn mùa, tạo nên khung cảnh ảo diệu và lãng mạn. Đến Lũng Vân, du khách có thể tham quan, nghỉ đêm tại nhà sàn của người Mường, cùng làm những công việc hàng ngày với người dân hay tham gia các sinh hoạt văn hóa cộng đồng…

Chùa Tiên – Mẫu Đầm Đa (hay còn được người dân gọi là Chùa Tiên – Đầm Đa) là một ngôi chùa thuộc địa phận xã Phú Lão, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình. Chùa được Bộ văn hóa – Thông tin Việt Nam cấp bằng di tích lịch sử văn hóa tháng 9 năm 1989. Lễ hội chính của chùa Tiên được tổ chức vào 3 ngày từ 4 – 6 tháng Giêng và kéo dài cho đến hết tháng Tư âm lịch. Mỗi năm lễ hội lại được tổ chức quy mô hơn, đông vui hơn, du khách bốn phương tìm về nhiều hơn. Đến với lễ hội Chùa Tiên, du khách sẽ được thưởng thức một di sản văn hoá vừa vật thể, vừa phi vật thể.

4. Các lễ hội dân tộc truyền thống
   Hòa Bình có rất nhiều lễ hội đặc sắc mang những nét đặc trưng riêng thể hiện qua ngôn ngữ, trang phục, phong tục, tập quán… tạo nên vẻ đẹp phong phú và đặc sắc trong bức tranh văn hóa Hòa Bình. Nếu bạn muốn hòa mình vào không khí lễ hội nơi đây, có thể tham khảo các thời điểm diễn ra lễ hội dân tộc truyền thống sau:
   • Lễ hội đu Mường Vôi tổ chức 2 năm một lần, vào ngày mùng 7 khai hạ tính theo lịch Mường và là ngày mùng 8 tháng Giêng âm lịch. Đây là dịp để người dân Mường tưởng nhớ đến ông bà, tổ tiên, những người đã có công đi khai dân mở đất.
   • Lễ hội cầu an bản Mường là lễ hội của người Thái thường tổ chức vào dịp Tết Nguyên Đán và kéo dài trong 3 ngày. Đây là một sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng rất quan trọng đối với cộng đồng người ở Tây Bắc. Lễ hội có liên quan đến đời sống vật chất, tinh thần, tâm linh của cả bản mường, đến mùa màng, sức khỏe và sự làm ăn của cộng đồng năm ấy, nên được tổ chức rất trọng thể, vui vẻ, thu hút sự tham gia của đồng bào ở các khu vực lớn (bản, mường).
   • Lễ hội Làng Vai là ngày hội truyền thống của làng bắt đầu từ ngày 11 đến hết ngày 13/11 hàng năm tại đình và đền làng Vai. Hội làng là dịp để nhân dân làng Vai tỏ lòng thành kính và nhớ ơn Tam vị Tản Viên Sơn và Cảnh Tiên Công chúa, cảm ơn các vị thần linh đã phù hộ cho họ một năm yên bình, ấm no, hạnh phúc.
   • Lễ cơm mới của người Thái ở Mai Châu được tổ chức một lần vào tháng 8 âm lịch. Không định ngày tuỳ theo điều kiện của từng gia đình mà làm lễ cơm mới to hay nhỏ. Đây là lễ có tính chất gia đình nhưng lại là một lễ hội thực sự vì nó được tổ chức phổ biến khắp vùng có người Thái sinh sống.
   • Lễ hội khai hạ khởi đầu cho năm mới, là lễ hội dân gian gắn liền với nền nông nghiệp lúa nước, mang nhiều dấu ấn của nền văn minh Việt cổ, là hoạt động văn hóa – tín ngưỡng không thể thiếu của đồng bào Mường Bi. Thông qua nghi lễ này, người dân bày tỏ lòng kính trọng tới các vị thần, cầu một năm mưa thuận gió hoà, cuộc sống ấm no, hạnh phúc, quê hương giàu đẹp. Đây cũng là dịp gặp gỡ, giao lưu thắt chặt tình đoàn kết, tinh thần cộng đồng, bảo tồn bản sắc văn hoá dân tộc.
   5. Các món ăn ẩm thực nên thưởng thức

   Ẩm thực Hòa Bình là một trong những dư vị đáng nhớ nhất của các du khách khi đặt chân tới mảnh đất nơi đây. Nếu khung cảnh bình yên thư thái ở Hòa Bình làm đắm say tâm hồn thì ẩm thực nơi đây lại níu bước chân du khách. Người dân Hòa Bình tận dụng nguồn nguyên liệu tươi ngon sẵn có từ thiên nhiên và tìm những cách chế biến hợp khẩu vị tạo nên những món ăn mang hương vị đặc trưng, bổ dưỡng và có tác dụng ngăn ngừa, chữa bệnh. Nền văn hóa ẩm thực Hòa Bình không chỉ được hình thành bởi các món đặc sản thơm ngon mà còn được tạo nên bởi các tập quán, phong tục ăn uống mang bản sắc riêng.

   • Cơm lam: Món cơm được nấu bằng gạo nếp nương, nước dừa và dừa bào trong những ống tre. Cơm lam có mùi thơm của tre, vị ngọt của gạo và béo của dừa. Cơm lam thường được ăn kèm với muối vừng hoặc gà đồi.
   • Thịt lợn muối chua: Món thịt lợn được ướp với men lá rừng, muối và gia vị rồi phơi khô. Thịt lợn muối chua có vị chua, mặn, ngọt và thơm. Thịt lợn muối chua được ăn cùng các loại lá rừng hoặc nấu canh.
   • Lợn mán thui luộc: Lợn mán là giống lợn được nuôi thả tự nhiên, ăn thức ăn dân dã. Thịt lợn mán được thui trên than hồng rồi luộc cho chín. Thịt lợn mán có thịt thơm, ngọt và da giòn. Lợn mán thui luộc được chấm với chẩm chéo, một loại tương đặc biệt của người Thái.
   • Măng chua nấu thịt gà: Món canh được nấu từ gà Lạc Sơn và măng rừng. Gà Lạc Sơn là giống gà được nuôi theo phương pháp hữu cơ, có thịt ngon và bổ dưỡng. Măng rừng là loại rau được hái từ những cây măng già trong rừng. Măng chua nấu thịt gà có vị chua thanh, ngọt dịu và béo ngậy.
   • Chả cuốn lá bưởi: Món chả được cuốn bằng lá bưởi bánh tẻ, một loại lá có mùi thơm đặc trưng. Thịt dùng để cuốn chả được ướp với nước mắm và hành khô cho ngấu rồi nướng trên than hồng. Chả cuốn lá bưởi có hương vị đậm đà và hấp dẫn.
   • 
     6. Lưu ý về lựa chọn chỗ ở

     Trong những năm gần đây, do được chú trọng đầu tư nhiều về du lịch nên các điểm lưu trú ở Hòa Bình cũng đã được cải thiện, chất lượng khá tốt, đáp ứng được các yêu cầu của du khách. Do có địa hình đồi núi là chủ yếu nên ở Hòa Bình có rất nhiều homestay xinh xắn cho bạn lựa chọn. Tuy nhiên, nếu nghỉ dưỡng dài ngày bạn hãy trải nghiệm những khách sạn/ resort như Mai Châu Ecolodge, Mai Châu Hideaway Resort, Mai Châu Nature Place, Mai Châu Valley View Resort, Mai Châu Sunset Boutique Hotel với đầy đủ tiện nghi với chất lượng có thể đáp ứng nhu cầu cho du khách cần không gian yên tĩnh để nghỉ ngơi, thư giãn.

     

     7. Kết luận

     Hòa Bình là một điểm du lịch không thể bỏ qua khi bạn muốn tìm kiếm sự yên bình và gần gũi với thiên nhiên và con người miền núi. Hy vọng bài viết mà Asia Sky vừa chia sẻ đã giúp bạn có thêm được những kinh nghiệm du lịch Hòa Bình hữu ích, thiết thực nhất.